Huyết khối tĩnh mạch sâu chi dưới
1. Huyết khối tĩnh mạch sâu là gì?
- Là tình trạng cục máu đông hình thành trong tĩnh mạch sâu, thường ở chân.
- Có thể gây sưng, đau, khó đi lại.
- Nguy hiểm: nếu cục máu đông di chuyển lên phổi → thuyên tắc phổi, tử vong.
2. Ai dễ bị bệnh?
- Người > 40 tuổi.
- Nằm lâu, ít vận động, sau phẫu thuật.
- Phụ nữ mang thai, sau sinh, dùng thuốc tránh thai.
- Người béo phì, hút thuốc.
- Người có bệnh tim mạch, ung thư.
3. Dấu hiệu nhận biết
- Đau, phù nề ở một chân, thường là ở phần bắp chân
- Đau nhiều ở vùng bị ảnh hưởng bởi cục máu đông
- Có cảm giác nóng ở vùng chân bị sưng đau
- Da bị đỏ, cụ thể là phần mặt sau chân đằng sau khớp gối
Nếu có những biểu hiện như đau, phù nề ở chân, sau đó khó thở và đau ngực thì cần gặp bác sĩ ngay để có những biện pháp điều trị kịp thời.
4. Điều trị
*Điều trị bằng thuốc:
- Thuốc chống đông (heparin, warfarin, NOACs) để ngăn cục máu đông to thêm và phòng ngừa huyết khối mới.
- Thuốc tiêu sợi huyết trong trường hợp cấp cứu, nặng.
*Điều trị can thiệp/phẫu thuật:
- Đặt lưới lọc tĩnh mạch chủ (IVC filter) để chặn cục máu đông di chuyển lên phổi khi không thể dùng thuốc chống đông.
*Điều trị hỗ trợ:
- Mang vớ ép y khoa để cải thiện tuần hoàn và giảm nguy cơ biến chứng.
- Nghỉ ngơi, nâng cao chân, kết hợp vận động sớm theo hướng dẫn.
5. Cách phòng bệnh
- Vận động sớm sau phẫu thuật, sau sinh, sau chấn thương.
- Tập co duỗi cơ bắp chân thường xuyên nếu phải ngồi lâu.
- Tránh ngồi hoặc đứng bất động quá lâu; nên thay đổi tư thế, đi lại nhẹ nhàng sau mỗi 30 – 60 phút.
- Mang vớ y khoa theo chỉ định để hỗ trợ lưu thông máu.
- Ăn uống cân đối: nhiều rau xanh, cá, hạn chế mỡ động vật, tránh thuốc lá, rượu bia.
- Uống đủ nước mỗi ngày.
- Duy trì cân nặng tối ưu, giảm cân nếu có béo phì
- Tuân thủ điều trị bằng thuốc chống đông theo chỉ định, không tự ý bỏ hoặc tăng liều.
- Theo dõi dấu hiệu bất thường khi dùng thuốc chống đông: chảy máu cam, chảy máu chân răng, bầm tím, tiểu máu, đi ngoài phân đen,…cần báo ngay cho nhân viên y tế.
Khoa Khám bệnh - Cấp cứu