Khơi nguồn sáng tạo, dẫn đường tương lai số

Trong kỷ nguyên của trí tuệ nhân tạo, dữ liệu lớn và nền kinh tế số, Quảng Ninh đang bước vào giai đoạn phát triển mới, với tầm nhìn chiến lược rõ ràng: Lấy KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số làm động lực then chốt cho tăng trưởng nhanh, bền vững. Việc cụ thể hóa tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị được tỉnh triển khai quyết liệt, bài bản, đồng bộ từ cấp ủy đến chính quyền cơ sở, tạo ra “cú huých” mới trên hành trình chinh phục tương lai số.

Triển khai chủ động, bài bản

Ngay sau khi Bộ Chính trị ban hành Nghị quyết số 57-NQ/TW (ngày 22/12/2024) về đột phá phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia (Nghị quyết 57), Quảng Ninh đã thể hiện quyết tâm chính trị rất cao, coi đây là “mệnh lệnh hành động” để bước vào giai đoạn phát triển mới. Nhấn mạnh về tầm quan trọng của Nghị quyết 57, Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng chia sẻ: Đây là nghị quyết có ý nghĩa đặc biệt quan trọng đối với sự phát triển của tỉnh trong tình hình mới, là cơ hội tạo bước đột phá tăng trưởng kinh tế của tỉnh. Do đó, cần tập trung nâng cao nhận thức, đột phá về đổi mới tư duy, xác định quyết tâm chính trị, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Trên tinh thần chủ động và bài bản, Ban Thường vụ Tỉnh ủy đã ban hành Chương trình hành động số 46-CTr/TU (15/1/2025) và Kế hoạch số 538-KH/TU (19/5/2025), xác định rõ mục tiêu, lộ trình, nhiệm vụ và giải pháp cụ thể, phù hợp với thực tế địa phương để triển khai thực hiện Nghị quyết 57. UBND tỉnh cũng khẩn trương triển khai Kế hoạch số 138/KH-UBND, gắn việc thực hiện Nghị quyết 57 với yêu cầu đổi mới tư duy, hành động thực chất và bền vững.

Cũng ngay đầu năm 2025, Ban Chỉ đạo cấp tỉnh về phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số được thành lập do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban, gồm 17 thành viên, triển khai 47 nhiệm vụ trọng tâm. Đến nay 100% sở, ngành, địa phương đã hoàn thành việc ban hành văn bản thực hiện Kế hoạch hành động số 538-KH/TU (ngày 19/5/2025) của Ban Thường vụ Tỉnh ủy; kế hoạch thực hiện Kế hoạch số 138/KH-UBND (ngày 21/5/2025) của UBND tỉnh. Hoàn thành việc thành lập Ban Chỉ đạo phát triển KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; thành lập Tổ giúp việc cho Ban Chỉ đạo cấp địa phương.

Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo, Tổ giúp việc chuyên trách của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh đã lập các nhóm zalo để kịp thời đôn đốc, hướng dẫn các sở, ban, ngành, xã, phường, đặc khu triển khai thực hiện các nhiệm vụ và thực hiện chế độ báo cáo theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh. Tỉnh cũng đã cân đối, bố trí kinh phí phục vụ cho các nhiệm vụ KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số với tổng kinh phí hơn 300 tỷ đồng tương ứng khoảng 1,1% tổng chi ngân sách năm 2025.  

Song song đó, công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức được triển khai sâu rộng. Hơn 15.600 cán bộ, đảng viên tham dự hội nghị trực tuyến học tập nghị quyết; hàng trăm tài liệu, chuyên đề, hội thảo được lan tỏa trên nền tảng số, báo chí, truyền hình và mạng xã hội. Sở KH&CN với vai trò nòng cốt đã tổ chức tập huấn ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) trong quản lý nhà nước cho hàng nghìn cán bộ, công chức; Sở GD&ĐT thúc đẩy các chương trình STEM, học bạ số, đánh giá chuyển đổi số trong giáo dục; tổ chức cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng; ban hành kế hoạch đánh giá mức độ chuyển đổi số của toàn ngành giáo dục.

Trường Đào tạo cán bộ Nguyễn Văn Cừ đã chủ động phối hợp tuyển sinh, mở lớp đào tạo về trí tuệ nhân tạo và bảo mật thông tin mạng, đáp ứng nhu cầu cấp thiết về nguồn nhân lực chất lượng cao trong thời kỳ chuyển đổi số; đồng thời, phối hợp với các cơ quan Trung ương và đối tác quốc tế tổ chức các lớp tập huấn chuyên sâu, góp phần xây dựng đội ngũ cán bộ có trình độ công nghệ tiên tiến... Tất cả tạo nên khí thế hành động mạnh mẽ, thể hiện tinh thần “Quảng Ninh đi trước, làm trước” trong cụ thể hóa Nghị quyết 57.

Thể hiện tinh thần quyết tâm của đơn vị mình, Phó Chủ tịch Thường trực UBND đặc khu Vân Đồn Đào Văn Vũ chia sẻ: Cấp ủy, chính quyền địa phương đã quán triệt triển khai đến tất cả cán bộ chủ chốt, phổ biến tuyên truyền rộng rãi đến nhân dân. UBND đặc khu đã xây dựng kế hoạch, chương trình hành động và giao chỉ tiêu cụ thể cho từng phòng, ban, từng tổ dân, khu phố. Chúng tôi còn phối hợp với MTTQ và các đoàn thể tổ chức các lớp “Bình dân học vụ số” để lan tỏa tinh thần của Nghị quyết 57. Chúng tôi cũng xác định, việc triển khai Nghị quyết 57 là rất phù hợp và là bước đi đúng đắn để Vân Đồn sớm trở thành đô thị biển đảo xanh, hiện đại, thông minh, bền vững...

Với sự chủ động và quyết liệt ngay từ sớm, có thể khẳng định nếu Nghị quyết 57 được ví như “ngọn đuốc soi đường”, thì cách Quảng Ninh hiện thực hóa tinh thần nghị quyết chính là hành trình biến tầm nhìn chiến lược thành hành động cụ thể, hiệu quả. Đây cũng là nền tảng quan trọng trong bối cảnh tỉnh đang đẩy mạnh hoàn thiện hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, phát triển các khu công nghiệp, khu đô thị và dịch vụ thông minh - những cấu phần cốt lõi của nền kinh tế tri thức trong tương lai. 

Chìa khóa mở cánh cửa tương lai

Theo định hướng của tỉnh, Quảng Ninh sẽ triển khai đồng bộ 9 nhóm nhiệm vụ và giải pháp lớn, bao trùm từ thể chế, hạ tầng, nguồn lực, đến nâng cao nhận thức và phát triển hệ sinh thái đổi mới sáng tạo. Với phương châm “nói đi đôi với làm”, tỉnh đã tập trung triển khai một loạt nhiệm vụ trọng điểm, như: Xây dựng và đưa vào vận hành Trung tâm Điều hành thông minh (IOC) - “bộ não số” của tỉnh; thành lập Khu công nghệ thông tin tập trung tại Tuần Châu; rà soát, hoàn thiện các khu nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao; xây dựng chính sách ưu đãi thu hút đầu tư vào lĩnh vực KHCN và chuyển đổi số; tổ chức hội nghị xúc tiến đầu tư thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu; chuẩn bị Diễn đàn KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số cấp tỉnh, nhằm công bố định hướng chiến lược phát triển dài hạn…

Cùng với đó, Quảng Ninh còn đặc biệt chú trọng công tác tuyên truyền, nâng cao nhận thức, đổi mới tư duy trong toàn hệ thống chính trị. Tỉnh xác định rõ vai trò tiên phong, gương mẫu của người đứng đầu các cơ quan, đơn vị trong thực hiện chuyển đổi số; đồng thời, đưa kết quả thực hiện Nghị quyết 57 vào tiêu chí đánh giá, xếp loại cán bộ, công chức và tổ chức cơ sở Đảng hằng năm, coi đây là thước đo năng lực đổi mới và hành động.

Đặc biệt, để Nghị quyết 57 thực sự phát huy hiệu quả trong thực tiễn, ngay sau khi triển khai, hàng loạt cơ chế, chính sách mang tính đột phá đã nhanh chóng được cụ thể hóa, tạo bước chuyển mới trong công tác quản lý và phát triển KHCN. Tiêu biểu như: Nghị quyết số 52/2025/NQ-HĐND của HĐND tỉnh về thẩm quyền mua sắm tài sản KHCN; Quyết định số 41/2025/QĐ-UBND của UBND tỉnh về phân cấp, tiêu chí đánh giá dịch vụ KHCN; Quyết định số 44/2025/QĐ-UBND của UBND tỉnh quy định tiêu chuẩn, tiêu chí đánh giá dịch vụ công trong lĩnh vực KHCN.

Những văn bản này không chỉ tháo gỡ vướng mắc trong đầu tư, quản lý nhiệm vụ KHCN, mà còn tạo hành lang pháp lý thông thoáng, thúc đẩy doanh nghiệp mạnh dạn đổi mới, sáng tạo, ứng dụng công nghệ vào sản xuất, kinh doanh.

Không chỉ dừng lại ở việc ban hành các nghị quyết, kế hoạch, Quảng Ninh còn chủ động đưa nghị quyết vào cuộc sống bằng nhiều cách làm cụ thể. Tỉnh đã tổ chức các đoàn công tác xuống cơ sở để lắng nghe, nắm bắt khó khăn, vướng mắc trong quá trình triển khai Nghị quyết 57, từ đó kịp thời tháo gỡ, điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn.

Nhờ những nỗ lực toàn diện, đến nay Quảng Ninh đã hoàn thành cơ bản các nhiệm vụ theo kế hoạch năm 2025, tỷ trọng kinh tế số chiếm trên 16% GRDP, hệ sinh thái khởi nghiệp - đổi mới sáng tạo hình thành rõ nét trong các lĩnh vực công nghiệp, du lịch, logistics, giáo dục. Tỉnh nằm trong tốp 3 cả nước về Chỉ số đổi mới sáng tạo cấp địa phương (PII) 2025, đồng thời là một trong 21 địa phương phủ xanh 100% xã, phường trong thực hiện Nghị quyết 57. Về hạ tầng số, Quảng Ninh tiếp tục khẳng định vị thế tiên phong trong chuyển đổi số toàn diện.

Đến nay, tỉnh đã kết nối thành công 14 cơ sở dữ liệu quốc gia, vận hành hiệu quả Hệ thống thông tin giải quyết TTHC cấp tỉnh, hoàn thiện hạ tầng mạng kết nối toàn tỉnh và triển khai hệ thống điều hành tác nghiệp tại 54 đảng ủy cấp xã theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp. Những bước tiến này không chỉ nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước, mà còn tạo nền tảng vững chắc cho xây dựng chính quyền số, đô thị thông minh, hướng tới một Quảng Ninh hiện đại, minh bạch, phục vụ người dân và doanh nghiệp ngày càng tốt hơn.

Đặc biệt mới đây, tại chương trình chào mừng Ngày chuyển đổi số quốc gia năm 2025 do Bộ KH&CN tổ chức, phường Bãi Cháy của Quảng Ninh là một trong số 6 tập thể, cá nhân được tôn vinh vì có thành tích tiêu biểu về chuyển đổi số. Theo đó, phường Bãi Cháy đã truyền cảm hứng bằng câu chuyện “Bình dân học vụ số” trong chiến dịch 30 ngày đêm cao điểm tổ chức hơn 30 lớp tập huấn, với gần 5.000 lượt người dân tham gia. Bên cạnh đó, nền tảng “Du lịch thông minh Bãi Cháy” lần đầu tiên được đưa vào vận hành thí điểm, hướng đến mục tiêu đưa Bãi Cháy thành "trái tim du lịch thông minh" của Quảng Ninh…

Không chỉ dừng ở thể chế và hạ tầng, Quảng Ninh đang xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo toàn diện, kết nối chính quyền - doanh nghiệp - viện, trường - người dân. Tại Phiên họp thứ 4 của Ban Chỉ đạo cấp tỉnh mới đây, Bí thư Tỉnh ủy Vũ Đại Thắng nhấn mạnh: KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là trụ cột của phát triển bền vững, mà còn là động lực mới để Quảng Ninh bứt phá trong thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Mọi nhiệm vụ phải được triển khai đồng bộ, thực chất, có kiểm tra, có kết quả cụ thể. Từ định hướng đó, Quảng Ninh đang đẩy mạnh hoàn thiện cơ sở dữ liệu dùng chung, xây dựng Khu công nghệ số Tuần Châu “hạt nhân” cho trung tâm đổi mới sáng tạo cấp vùng, hướng tới mục tiêu trở thành trung tâm công nghệ, đổi mới sáng tạo phía Bắc.

Quảng Ninh đặt mục tiêu đến năm 2030 trở thành địa phương đi đầu cả nước về ứng dụng KHCN, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số với nhiều lĩnh vực đạt trình độ khu vực và quốc tế; đến năm 2045, phát triển hạ tầng số hiện đại, hệ sinh thái khởi nghiệp năng động, năng lực công nghệ trở thành động lực cốt lõi thúc đẩy tăng trưởng GRDP. Cùng với đó, Quảng Ninh đang triển khai hàng loạt đề án lớn như: Trung tâm khám phá KHCN và đổi mới sáng tạo, Trung tâm an ninh mạng, Khu công nghệ cao, bản sao số, thí điểm cửa khẩu thông minh tại Móng Cái, đô thị thông minh, trường đại học số hóa... tạo nền tảng cho nền kinh tế tri thức phát triển mạnh mẽ.

Link gốc: Khơi nguồn sáng tạo, dẫn đường tương lai số

Hoài Anh - Báo Quảng Ninh