Đóng lại
  • :
  • :
CHÀO MỪNG BẠN ĐẾN VỚI TRANG THÔNG TIN ĐIỆN TỬ TỔNG HỢP BỆNH VIỆN LÃO KHOA - PHỤC HỒI CHỨC NĂNG
A- A A+ | Tăng tương phản Giảm tương phản

Tăng huyết áp và những điều cần biết

Tăng huyết áp là một trong những căn bệnh có tỉ lệ mắc hàng đầu ở tuổi già, được các chuyên gia y học gọi với cái tên “Kẻ giết người thầm lặng”. Hiện nay theo thống kê ở Việt Nam có khoảng 12 triệu người mắc bệnh Tăng huyết áp, có nghĩa là cứ khoảng 9 người thì có một người tăng huyết áp. Đặc biệt trong điều kiện thời tiết miền Bắc trở rét, nguy cơ lên cơn Tăng huyết áp, tai biến mạch máu não ở người cao tuổi càng lớn. Vậy tăng huyết áp là gì? Và nó nguy hiểm như thế nào? Hãy cùng với các Bác sĩ bệnh viện Lão khoa - Phục hồi chức năng Quảng Ninh tìm hiểu về căn bệnh “Âm thầm mà nguy hiểm” này!

Huyết áp là gì?

Huyết áp là áp lực của máu tác động lên thành động mạch. Huyết áp được tạo bởi sức co bóp hút - đẩy máu của tim và sự co giãn của thành mạch. Ngoài ra, huyết áp còn bị chi phối nhiều bởi nhịp tim, các yếu tố gây co mạch, thể tích tuần hoàn...

 Thế nào là Huyết áp bình thường; Tăng huyết áp?

Khi đo huyết áp, có hai trị số huyết áp, ví dụ: 125/85 mmHg. Số ở trên hay số lớn hơn gọi là huyết áp tối đa (hay còn gọi là huyết áp tâm thu) phản ánh huyết áp của động mạch khi tim bóp. Số ở dưới hay số nhỏ hơn gọi là huyết áp tối thiểu (hay huyết áp tâm trương) phản ánh huyết áp khi tim giãn ra trong một chu kỳ co bóp của quả tim. Bình thường, huyết áp của người lớn là dưới 120/80 mmHg. Khi huyết áp từ 120-139/80-89 được coi là “huyết áp bình thường - cao”. Nếu huyết áp trên 140/90 mmHg là tăng huyết áp.

Nguyên nhân gây tăng huyết áp?

Khoảng 90-95 % các trường hợp bị tăng huyết áp không có nguyên nhân trực tiếp (hay còn gọi tăng huyết áp tiên phát). Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng mắc bệnh tăng huyết áp: Yếu tố di truyền, yếu tố ăn uống (ăn nhiều muối, uống nhiều rượu, …), yếu tố tâm lý (stress).

5-10 % là Tăng huyến áp thứ phát, các nguyên nhân thường gặp có thể là: các bệnh thận cấp hoặc mạn tính, hẹp động mạch thận; u tủy thượng thận, cường aldosteron tiên phát, hội chứng Cushinh; hẹp eo động mạch chủ; thuốc tránh thai, corticoid, …; nhiễm độc thai nghén, ngưng thwor khi ngủ …

Triệu chứng của tăng huyết áp?

Tăng huyết áp thường không có triệu chứng gì. Trên thực tế, rất nhiều người bị tăng huyết áp trong nhiều năm mà không biết, cho đến khi đi khám bệnh hoặc đã bị các biến chứng nguy hiểm do tăng huyết áp gây ra rồi mới biết mình bị tăng huyết áp. Đó là lý do tại sao tăng huyết áp lại nguy hiểm và được coi là “kẻ giết người thầm lặng”. Cách duy nhất để phát hiện tăng huyết áp là đo huyết áp. 

Tăng huyết áp nguy hiểm như thế nào?

Tăng huyết áp có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm về sau. Các biến chứng thường gặp bao gồm:

- Biến chứng ở tim: nhồi máu cơ tim, suy tim, suy tim mất bù, rung nhĩ, …

- Biến chứng ở não: nhồi máu não, xuất huyết não, suy giảm trí nhớ, …

- Biến chứng ở thận: suy thận ở nhiều mức độ khác nhau, nặng nhất là diễn tiến đến suy thận mạn giai đoạn cuối phải điều trị thay thế thận (ghép thận hoặc chạy thận định kỳ).

- Biến đổi mạch máu ở đáy mắt do huyết áp cao, có thể gây xuất huyết, phù nề mạch máu võng mạc, nghiêm trọng hơn là gây mù.

- Bệnh động mạch ngoại biên hai chân: do xơ vữa mạch máu gây hẹp hoặc tắc mạch máu nhỏ ở hai chân, gây đau chân khi đi lại, nặng hơn là loét, hoại tử phải cắt chi gây tàn phế.

- Rối loạn cương dương: thường gặp, đặc biệt nếu có kèm đái tháo đường, hút thuốc lá.

Phương pháp điều trị tăng huyết áp?

Điều trị tăng huyết áp cần phối hợp giữa điều chỉnh lối sống với thuốc hạ huyết áp, giúp người bệnh dễ dàng kiểm soát huyết áp. Mức huyết áp mục tiêu cần đạt được là 130/80 mmHg hoặc thấp hơn tùy theo bệnh lý đi kèm hoặc đặc điểm riêng của từng người.

- Điều trị không dùng thuốc: điều chỉnh lối sống, tập thể dục, giảm cân, thay đổi chế độ ăn (giảm muối, giảm mỡ béo), bỏ các thuốc gây cao huyết áp (thuốc kháng viêm, giảm đau), thư giãn, giảm căng thẳng.

- Thuốc hạ huyết áp: 5 nhóm thuốc cơ bản (ức chế men chuyển, chẹn thụ thể angiotensin 2, ức chế calci, lợi tiểu, chẹn bêta). Chọn lựa và phối hợp thuốc tùy theo đặc điểm của từng bệnh nhân.

- Phẫu thuật hoặc thủ thuật hủy thần kinh giao cảm động mạch thận, đặt stent động mạch thận trong một số trường hợp đặc biệt.

- Điều trị theo nguyên nhân gây bệnh.

Phòng ngừa tăng huyết áp?

Để phòng ngừa tăng huyết áp mọi người nên thực hiện lối sống tốt cho sức khỏe từ sớm. Nhiều nghiên cứu cho thấy duy trì cân nặng lý tưởng, tập thể dục, chế độ ăn cho người tăng huyết áp phù hợp.

- Chế độ ăn lành mạnh: ít chất béo; ăn nhiều trái cây, rau, củ, quả, hạt và các sản phẩm từ sữa ít béo, ăn cá, thịt gia cầm loại bỏ da…

- Giảm lượng muối ăn vào, giảm ăn thịt mỡ, thức ăn đóng hộp, thức ăn nhanh.

- Tập thể dục ít nhất 30 phút mỗi ngày vào hầu hết các ngày trong tuần, tăng cường vận động thể lực, chơi thể thao. Việc tập luyện thể dục giúp giảm huyết áp, giảm cân hoặc giữ cho bạn cân nặng phù hợp, và giảm stress.

- Kiểm soát cân nặng, giảm cân nếu dư cân.

- Hạn chế uống rượu bia.

- Không hút thuốc lá và tránh khói thuốc lá.

- Cân bằng cuộc sống, tránh căng thẳng.

- Khám sức khỏe định kỳ để phát hiện sớm những mối nguy cơ có thể điều chỉnh được.

Đo huyết áp như thế nào là đúng?

- Ngồi nghỉ 15 phút trước khi đo. 

- Không hút thuốc lá, uống cafe 2 giờ trước khi đo.

- Tư thế đo: nằm trên giường hoặc ngồi dựa lưng vào ghế, hai chân chạm sàn nhà, không bắt chéo chân, tay duỗi thẳng, đặt ngang tim, giữ im lặng trong lúc đo.

- Lần đầu tiên đo huyết áp cả hai tay, tay có mức huyết áp cao hơn được chọn để đo và theo dõi huyết áp những lần sau.

Mỗi lần đo 2 lượt, cùng một tay, mỗi lượt đo cách nhau 2 phút. Nếu huyết áp tâm thu ở 2 lần đo khác biệt > 10 mmHg, đo thêm lần thứ 3 sau 2 phút nữa. Lấy huyết áp trung bình của 2 lần đo gần nhất.

- Dùng máy đo tự động, loại có băng quấn cánh tay có kích thước phù hợp.

- Người bệnh có thể đo huyết áp buổi sáng hoặc buổi chiều, hoặc khi có triệu chứng gợi ý tăng huyết áp kể trên.

Khoa Khám bệnh - Cấp cứu

Bệnh viện Lão khoa - Phục hồi chức năng


Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá
Click để đánh giá bài viết
Video Clip