Cong vẹo cột sống học đường: Thực trạng và giải pháp
Cột sống là “trụ cột” nâng đỡ cơ thể, giúp chúng ta đứng thẳng, vận động linh hoạt và bảo vệ tủy sống cùng nhiều cơ quan quan trọng. Thế nhưng, ngày càng nhiều học sinh Việt Nam đang đối diện với tình trạng cong vẹo cột sống (CVCS) – một vấn đề sức khỏe học đường đáng lo ngại.
Thực trạng đáng báo động
Theo nghiên cứu năm 2019 của Cục Quản lý môi trường y tế và Viện Sức khỏe nghề nghiệp & môi trường, 7,4% học sinh phổ thông bị cong vẹo cột sống, trong đó học sinh nữ có tỷ lệ cao hơn nam.
Đặc biệt, khoảng 80% trường hợp không rõ nguyên nhân, nhưng nhiều thói quen và điều kiện học tập được xác định là yếu tố nguy cơ chính:
- Ngồi học sai tư thế, bàn ghế không phù hợp chiều cao.
- Đeo cặp quá nặng, thường chỉ một bên vai.
- Lớp học thiếu ánh sáng, buộc trẻ phải cúi gằm khi đọc viết.
- Ít vận động thể thao, thể trạng yếu, suy dinh dưỡng.
Phụ huynh có thể phát hiện cong vẹo cột sống qua các dấu hiệu sau:
- Hai vai không cân bằng, bả vai nhô lệch.
- Cột sống cong sang một bên, có gù hoặc ưỡn bất thường.
- Thân người hoặc đầu nghiêng, hông lệch, một chân có vẻ ngắn hơn.
- Dáng đi không đều, nghiêng người khi bước.
Hậu quả của cong vẹo cột sống
Cong vẹo cột sống gây ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như chất lượng cuộc sống sau này, các vấn đề liên quan như:
- Vận động: Đau lưng, hạn chế vận động, biến dạng hình thể
- Hô hấp: Cong vẹo cột sống nặng có thể làm cho trẻ thở khó khăn hơn bình thường
- Tâm lý - xã hội: Cảm giác tự ti, xấu hổ, ngại tham gia hoạt động vui chơi, học tập, thể dục thể thao, tìm kiếm việc làm
Một số giải pháp bảo vệ cột sống học đường:
- Phát hiện sớm và sàng lọc: Khám định kỳ tại trường, cơ sở y tế khi có các dấu hiệu trên
- Cải thiện môi trường học đường: Bàn ghế đúng chuẩn, ánh sáng đầy đủ.
- Thói quen sinh hoạt: Ngồi học, làm việc đúng tư thế, mang cặp không vượt quá 10% trọng lượng cơ thể, tăng cường thể dục, chế độ dinh dưỡng hợp lý.
- Giáo dục – truyền thông: Tuyên truyền tới học sinh, phụ huynh, giáo viên về phòng tránh cong vẹo cột sống.
Phát hiện sớm và can thiệp sớm cong vẹo cột sống có ý nghĩa quan trọng trong dự phòng tiến triển biến dạng. Việc chẩn đoán ở giai đoạn sớm giúp can thiệp bảo tồn đạt hiệu quả cao, hạn chế phải phẫu thuật, đồng thời bảo tồn chức năng hô hấp và cải thiện thẩm mỹ. Can thiệp kịp thời ở trẻ trong giai đoạn tăng trưởng còn giúp giảm chi phí điều trị, nâng cao chất lượng cuộc sống và phòng ngừa các di chứng lâu dài
“Bảo vệ cột sống trẻ hôm nay – Cho tương lai vững vàng mai sau!”
Khoa Tâm lý trị liệu