Thoái hóa khớp gối và một số phương pháp điều trị không dùng thuốc

Vậy thoái hóa khớp gối là gì?

Thoái hóa khớp gối là hiện tượng thoái hóa loạn dưỡng của khớp gối, biểu hiện là sự biến đổi ở bề mặt sụn khớp, sau đó là biến đổi ở bề mặt khớp, hình thành các gai xương, cuối cùng dẫn đến biến dạng khớp gối.

Trong giai đoạn đầu, dịch trong bao khớp gối chưa bị ảnh hưởng nhiều nên chưa bị tổn thương nhiều. Khi khớp gối bị thương tổn nhiều, chất lượng dịch khớp gối sẽ càng ngày càng kém, độ ma sát giữa các đầu khớp sẽ tăng lên, mặt sụn khớp gối càng bị hao mòn, dẫn đến hẹp khe khớp ảnh hưởng đến khả năng vận động của khớp gối gây đau, vận động khó khăn.

Những nguyên nhân nào dẫn tới thoái hóa khớp gối?

Thoái hóa khớp gối khá phổ biến, do nhiều nguyên nhân như: tuổi tác, cân nặng, di truyền, chấn thương. Có thể chia thành 2 nhóm nguyên nhân chính như sau:

Thoái hóa khớp gối nguyên phát:

+ Di truyền: Người thân cận huyết như cha mẹ ruột, anh chị em ruột từng mắc bệnh thoái hóa khớp gối thì nguy cơ cao hơn.

+ Tuổi tác: Khi tuổi tác tăng cao, việc di chuyển khiến sụn bao khớp gối ma sát, khả năng chịu lực và đàn hồi kém. Bệnh thường xuất hiện ở người trên 60 tuổi, trong đó gần 80% người trên 75 tuổi.

+ Nội tiết (đái tháo đường, mãn kinh): Nội tiết tố giảm theo thời gian, đặc biệt ở cơ thể phụ nữ cũng là yếu tố góp phần gây ra căn bệnh thoái hóa khớp gối nói riêng và thoái hóa khớp nói chung.

Thoái hóa khớp gối thứ phát:

Nếu thoái hóa khớp gối nguyên phát hay gặp ở người cao tuổi thì nguyên nhân thứ phát lại có thể gặp ở mọi lứa tuổi. Bao gồm:

+ Bẩm sinh:  Hay còn gọi là thoái hóa khớp gối thứ phát bẩm sinh, thường gặp là khớp gối quá duỗi, khớp gối quay ra ngoài, khớp gối quay vào trong…

+ Giới tính: Căn bệnh hay gặp ở nữ giới do liên quan đến hocmon estrogen.

+ Tăng cân quá nhanh: Tăng cân nhanh, béo phì, thừa cân làm tăng áp lực đè nén lên khớp gối.

+ Chấn thương, vận động quá sức: Lao động nặng, chơi thể thao sai cách, tập luyện quá mức có thể gây tổn thương đến gân, sụn, dây chằng, túi hoạt dịch quanh khớp làm trục khớp gối thay đổi.

+ Ít vận động: Lười tập thể dục cũng không tốt vì dễ khiến cơ xương khớp thiếu sự linh hoạt, dẻo dai, lỏng lẻo.

+ Dinh dưỡng không hợp lý: Ăn uống thiếu chất làm dịch khớp ít tiết chất nhờn, uống nhiều rượu bia khiến sụn khớp bị phá hủy. Đặc biệt là việc thiếu vitamin D tổng hợp canxi cũng gây ra nguy cơ mắc bệnh.

+ Bệnh lý: Hệ miễn dịch bị phá hủy và các tổn thương viêm tại khớp gối cũng có liên quan đến căn bệnh này, ví dụ như viêm khớp dạng thấp, Gout, viêm cột sống dính khớp…

+ Lạm dụng thuốc Corticoid: Corticoid dùng trong việc chống dị ứng, ức chế miễn dịch, kháng viêm nhưng nếu quá lạm dụng có thể gia tăng nguy cơ mắc thoái hóa khớp gối.

Các dấu hiệu nhận biết thoái hóa khớp gối

Ở giai đoạn đầu, bệnh còn nhẹ thường người bệnh ít nhận thấy các triệu chứng rõ ràng, các cơn đau thỉnh thoảng mới xuất hiện và thường không đáng kể, ít ảnh hưởng tới vận động.

Khi bệnh tiến triển nặng hơn, các triệu chứng sẽ xuất hiện nhiều và rõ rệt, người bệnh sẽ có các biểu hiện như:

Cảm giác đau khó chịu đặc biệt là sau khi đi bộ, đứng lâu hoặc khi cúi người… Cơn đau sẽ tăng tỉ lệ thuận với mức độ thoái hóa, với những bệnh nhân thoái hóa nặng cơn đau sẽ vô cùng khó chịu ảnh hưởng lớn tới vận động.

Tình trạng cứng khớp bắt đầu xuất hiện và làm ảnh hưởng đến vận động, đặc biệt là vào buổi sáng khi mới thức dậy hoặc khi ngồi trong thời gian dài. Thoái hóa càng nặng thì tình trạng cứng khớp xuất hiện càng nhiều và trầm trọng hơn.

Sưng khớp: Nếu liên tục cử động trong thời gian dài, khớp xương bị cọ xát, ngoài cảm giác đau đớn người bệnh cũng sẽ nhận thấy các khớp bị sưng, đỏ hơn bình thường.

Hạn chế vận động: Tình trạng thoái hóa càng nặng người bệnh sẽ càng khó vận động do cảm giác đau tăng, tình trạng cứng khớp xuất hiện nhiều khiến việc đi lại khó khăn

Khi tình trạng bệnh nặng thêm sẽ dẫn đến các biến chứng nguy hiểm hơn như:

• Đi lại khó khăn, khả năng vận động suy giảm.
• Khớp gối biến dạng, chi dưới bị cong, vẹo vào trong hoặc ra ngoài.
• Cứng khớp, teo cơ.
• Chứng vôi hóa sụn khớp.

Làm thế nào để phòng ngừa bệnh thoái hóa khớp gối?

Thoái hóa khớp có thể gây ảnh hưởng lớn đến vận động, làm giảm chất lượng cuộc sống thậm chí có nguy cơ tàn phế. Dưới đây là một số lưu ý để phòng thoái hóa khớp gối:

- Giữ cân nặng hợp lý: Việc thừa cân béo phì sẽ gây áp lực cho xương khớp khiến khớp gối quá tải và dễ thoái hóa. Do đó bạn nên kiểm soát cân nặng hợp lý để bảo vệ khớp gối.

- Luyện tập thể dục thể thao đều đặn, phù hợp: Bạn nên duy trì vận động một cách vừa phải hợp lý để tăng độ linh hoạt cho khớp gối. Tuy nhiên tránh vận động quá sức hoặc mạnh gây tổn thương khớp gối, việc hoạt động quá sức khiến khớp gối bị quá tải và dễ bị tổn thương.

- Duy trì chế độ dinh dưỡng đầy đủ chất, giàu canxi và khoáng chất: nên ăn các loại cá nước lạnh, những thực phẩm có chứa rất nhiều acid béo omega-3 - một loại chất kháng viêm vô cùng hiệu quả. Sử dụng thường xuyên các loại: xương ống, sườn bò, sườn bê, bổ sung luôn phiên các loại thịt heo, thịt gia cầm, tôm, cua...   Hạn chế rượu bia, chất kích thích, đồ dầu mỡ tăng cân.

- Thay đổi tư thế sau mỗi 30 phút để tránh làm cơ khớp bị mỏi.

Hiện nay điều trị thoái hóa khớp gối bằng phương pháp không dùng thuốc được nhiều người bệnh quan tâm. Tại Bệnh viện Lão khoa- Phục hồi chức năng, chúng tôi đã áp dụng, kết hợp một số phương pháp không dùng thuốc mang lại hiệu quả cao và an toàn cho bệnh nhân bị thoái hóa khớp gối.

Một số phương pháp điều trị đang được áp dụng tại Bv Lão khoa- PHCN 
 

chiếu tia hồng ngoại khớp gối

Xông hơi, đắp parafin khớp gối