Chẩn đoán và điều trị chóng mặt
1. Khái niệm
- Chóng mặt (Vertigo) là tình trạng mất thăng bằng khiến bản thân bạn có cảm giác đang bị xoay hoặc các vật xung quanh bạn đang quay, khiến bạn có nguy cơ té ngã.
- Chóng mặt không phải là bệnh mà là triệu chứng của nhiều bệnh có thể lành tính nhưng cũng có thể nguy hiểm đến tính mạng.
- Chóng mặt là triệu chứng phổ biến khiến bệnh nhân đến khám bác sĩ. Tình trạng chóng mặt có thể gặp ở mọi lứa tuổi, nhưng độ tuổi trung niên và người cao tuổi có tỷ lên mắc cao nhất.
2. Phân loại
Phân biệt các loại chóng mặt
| Mất thăng bằng | Chóng mặt | Tiền ngất | Choáng váng không đặc hiệu |
Triệu chứng | Cảm giác ngồi, đứng, đi không vững | Chóng mặt quay hoặc ảo giác chuyển động | Cảm giác choáng váng, xây xẩm muốn ngất xỉu | Xây xẩm, choáng váng, trôi, bồng bềnh |
Độ dài triệu chứng | Thường xuyên | Từng cơn | Theo tình huống | Thường xuyên |
Yếu tố thúc đẩy | Bước đi | - Xoay người trên giường - Ngước nhìn cao - Xoay đầu | Đứng lên | Stress |
Nguyên nhân | - Mất cảm giác nhiều loại - Bệnh Parkinson - Thoái hóa tiểu não, đột quỵ tiểu não - Thiếu Vitamin B12 - Tabes dorsalis - Myelopathy | - Tiền đình ngoại biên + BPPV - Viêm TK tiền đình + Bệnh Meniere - Tiền đình trung ương + Đột quỵ hố sau + MS + Migraine + U thân não | - Mất nước - Xuất huyết - Hạ huyết áp tư thế - Phản xạ phế vị - Loạn nhịp tim - Hạ đường huyết - Hẹp ĐMC - Thuyên tắc phổi | - Trầm cảm - Rối loạn lo âu - Cơn hoảng sợ - Rối loạn dạng cơ thể - Thuốc |
- Nhận biết chóng mặt tiền đình trung ương- ngoại biên:
| Ngoại biên | Trung ương |
Vị trí tổn thương | Ống bán khuyên Dây thần kinh VII | Thân não Tiểu não |
Chóng mặt | Nặng nề Từng cơn Thoái lui nhanh | Mức độ nhẹ hơn Liên tục, có lúc nặng lên Chậm, kéo dài |
Rung giật nhãn cầu | Một hướng( Ngang- xoay) | Nhiều hướng Nystagmus dọc |
Dấu thần kinh định vị | (-) | (+) |
3. Xử trí
- Người bệnh cần đến các cơ sở y tế khám, kiểm tra tìm căn nguyên gây chóng mặt. Từ đó có phương pháp điều trị, tập luyện và phòng tránh chóng mặt hợp lý.
Khoa Thần kinh - Cơ xương khớp